Αρμοδιότητα Ειρηνοδικείων
Σύμφωνα με το άρθρο 14 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας στην αρμοδιότητα των ειρηνοδικείων υπάγονται (μετά την τροποποίηση από το ν. 3994/2011 και ν. 4335/2015):
α) όλες οι διαφορές που μπορούν να αποτιμηθούν σε χρήματα και που η αξία του αντικειμένου τους δεν υπερβαίνει τα 20.000€, και
β) όλες οι διαφορές, κύριες ή παρεπόμενες, από σύμβαση μίσθωσης (δηλαδή κυρίως οι διαφορές μεταξύ ενοικιαστών και ιδιοκτητών όπως |εξώσεις, διαφορές μεταξύ συνιδιοκτητών, κοινόχρηστα μέχρι του ποσού των 20.000 € κλπ) εφόσον το συμφωνημένο μηνιαίο μίσθωμα δεν υπερβαίνει 600€.
Επίσης τα Ειρηνοδικεία είναι αρμόδια για την έκδοση διαταγών πληρωμής και διαταγών απόδοσης μισθίου μέσα στα παραπάνω χρηματικά όρια. Για τις διαφορές που αφορούν ποσά κάτω των 5.000€ (μετά την τροποποίηση από το ν. 3994/2011), ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας προβλέπει ότι εκδικάζονται με την πολύ σύντομη, απλή και ανέξοδη διαδικασία των μικροδιαφορών. Οι αποφάσεις μικροδιαφορών δεν προσβάλλονται με έφεση παρά μόνο με αναίρεση στον Άρειο Πάγο. Μετά την εφαρμογή του Ν. 3869/2010 το Ειρηνοδικείο είναι αρμόδιο για την εκδίκαση υποθέσεων υπερχρεωμένων νοικοκυριών.
Μετά την εφαρμογή του Ν. 4055/12 στο Ειρηνοδικείο υπάγονται και όλες οι υποθέσεις που αφορούν υποθέσεις των άρθρων 739 επ. Κ. Πολ.Δ. όπως και σχετικές με ΔΙΑΘΗΚΕΣ (δημοσιεύσεις – αποποιήσεις – αποδοχές – πιστοποιητικά) ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΤΗΡΙΑ και ΣΩΜΑΤΕΙΑ.
Αποκλειστική αρμοδιότητα Ειρηνοδικείων ανεξαρτήτως ποσού
1) οι διαφορές από επίμορτη αγροληψία που αφορούν την παράδοση της χρήσης του μισθίου ή την απόδοσή της για οποιοδήποτε λόγο,
2) οι διαφορές που αφορούν ζημίες σε δέντρα, κλήματα, καρπούς, σπαρτά, ρίζες και γενικά φυτά, που έγιναν με παράνομη βοσκή ζώων ή με οποιοδήποτε άλλον τρόπο,
3) οι διαφορές που προκύπτουν από τις διατάξεις των άρθρων 1003 έως 1009, 1018 έως 1020 και 1023 έως 1031 του Αστικού Κώδικα, καθώς και εκείνες που αναφέρονται σε ζημίες που προκλήθηκαν από την παράβασή τους,
4) οι διαφορές που αφορούν τον καθορισμό των αποστάσεων που επιβάλλουν οι νόμοι και οι κανονισμοί ή οι επιτόπιες συνήθειες για το φύτεμα δέντρων ή φυτειών ή για την ανέγερση φραχτών ή για τη διάνοιξη τάφρων,
5) οι διαφορές που αφορούν την παρεμπόδιση της ελεύθερης χρήσης δρόμων και μονοπατιών, καθώς και τις ζημίες που προκαλούνται από την παρεμπόδιση αυτή,
6) οι διαφορές που αφορούν τη χρήση του τρεχούμενου νερού ή την παρεμπόδιση της χρήσης του,
7) οι διαφορές που προκύπτουν από τις διατάξεις των άρθρων 834 έως 839 του Αστικού Κώδικα, οι διαφορές που αφορούν απαιτήσεις των προσώπων που αναφέρονται στα άρθρα 834 και 839 του Αστικού Κώδικα ή των καθολικών διαδόχων τους, εναντίον των πελατών τους ή των καθολικών διαδόχων τους,
8) οι διαφορές από σύμβαση μεταφοράς προσώπων με οποιοδήποτε μέσο, για τις απαιτήσεις που έχουν από αυτήν οι μεταφορείς ή οι πράκτορες ή οι καθολικοί διάδοχοί τους,
9) οι διαφορές που αφορούν τις απαιτήσεις των σωματείων και των συνεταιρισμών εναντίον των μελών τους ή των καθολικών διαδόχων τους, για την εισφορά που τους οφείλουν, καθώς και οι διαφορές που αφορούν τις απαιτήσεις που έχουν εναντίον των σωματείων και των συνεταιρισμών τα μέλη ή οι καθολικοί διάδοχοί τους για χρηματική ή άλλη παροχή,
10) οι διαφορές που αφορούν τις απαιτήσεις των δικηγόρων ή των καθολικών διαδόχων τους για τις αμοιβές και τα έξοδά τους, εφόσον πρόκειται για υπηρεσίες τους σε δίκες στο ειρηνοδικείο ή στο πταισματοδικείο,
11) οι διαφορές που αφορούν δικαιώματα ή αποζημιώσεις ή έξοδα των μαρτύρων που εξετάστηκαν σε οποιοδήποτε δικαστήριο ή σε διαιτητές, καθώς και εκείνες που αφορούν τα δικαιώματα ή αποζημιώσεις ή έξοδα των διερμηνέων, των μεσεγγυούχων και των φυλάκων, με οποιοδήποτε τρόπο και αν διορίστηκαν, και των καθολικών διαδόχων όλων αυτών,
12) οι διαφορές που προκύπτουν από πώληση ζώων, εξαιτίας πραγματικών ελαττωμάτων ή έλλειψης συμφωνημένων ιδιοτήτων.
13) Μετά την εφαρμογή του Ν. 3869/10 στο Ειρηνοδικείο υπάγονται και οι υποθέσεις των υπερχρεωμένων νοικοκυριών (Ν. 3869/10) και
14) μετά την εφαρμογή του Ν. 4055/12 όλες οι υποθέσεις που αναφέρονται στα άρθρα 739 επ. Κ.Πολ.Δ. καθώς και όλες οι υποθέσεις σχετικά με ΔΙΑΘΗΚΕΣ (δημοσιεύσεις – αποποιήσεις – αποδοχές – πιστοποιητικά) ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΤΗΡΙΑ και ΣΩΜΑΤΕΙΑ.